SüperSTraT

tarafından **MaNiaQuaRizMa** Çarş. Eyl. 02, 2009 11:47 pm

Süperstrat (veya bazen kullanılan şekli ile süper strat veya süper-strat), elektrik gitarların öncülerinden olan Fender Stratocaster model gitarlardan yola çıkarak günümüz gitaristlerinin istekleri doğrultusunda zaman içinde şekillen bir gitar türüdür.
Süperstrat gitar tiplerinde Fender Stratocaster gitarlardan farklı
olarak daha sivri uçlu şekiller, modern tasarımlı gövde / sap
yüzeyleri, farklı tonda ağaçlar, daha fazla sayıda perde ve özellikle humbucker olarak adlandırılan çift sarmalı gitar manyetikleri ile beraber Floyd Rose tremolo
sistemlerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu gitarlar ana hat olarak
Stratocaster modellerinden yola çıksa da zaman zaman son görünüş
itibarı ile klasik Stratocaster tip gitarlardan oldukça farklı
biçimlerde olabilmektedir.
Süperstrat kelimesinin tam olarak açılımı bulunmamakla birlikte, bu kategoriye giren gitarların isimlendirilmesi gitarist
müzisyenlerin ve gitar yapımı konusunda otorite sahibi kişi ve
kurumların (örneğin gitar üreticilerinin) görüşüne bağlıdır. Genel
olarak bir gitarın ana hatlarının Fender'in Stratocaster modeline
benzemesi o gitarın süperstrat olarak tanımlanması için yeterlidir.
Ancak gitarın yapısında kullanılan malzemelerin özellikleri ve
manyetiklerinin yüksek ses çıkış gücüne sahip olması sebebiyle
süperstrat gitarlar genelde heavy metal ve türevi müziklerde kullanılmaktadır .

Tarihçe

Süperstrat gitarların ilk seri üretim modellerinden olan 1987 yapımı bir Jackson Soloist gitar

1980'li
yılların başlarında gelişmekte olan heavy metal müzik ile beraber
gitaristler daha değişik şekillerde ve en önemlisi farklı
çalınabilirlikte (daha kolay çalınabilen ve yüksek çıkışlı amfilerde daha tok ses verebilen) gitarlar için arayışa girmişlerdir. Bu yıllarda Ritchie Blackmore, Uli Jon Roth ve Dave Murray
gibi birçok gitarist halihazırda Stratocaster modelleri kullanmakta
iken; aslında bu gitarlar çalan ünlü müzisyenlerin istekleri
doğrultusunda özelleştirilmişlerdir.

Eddie Van Halen tarafından yapılan ilk süperstrat model gitar. Van Halen gitara esprili bir biçimde Frankenstrat adını vermiştir.

Gerçek anlamda ilk süperstrat tipi gitarı kullanan ve geniş kitlelerce bilinen ilk müzisyen Eddie Van Halen'dır.
Klasik tarzda bir Fender Stratocaster gitarın sapını daha ince ve 22
perde olan bir sap ile değiştiren Van Halen, bu gitarın üzerine normal
stratocaster modellerinde görülmeyen ve bir Gibson marka gitardan aldığı humbucker manyetiğini eklemiştir. Bu gitar ilk kez ilk Van Halen albümü olan ve 10 Şubat 1978 Van Halen albümünde kullanılmıştır ve albümde resmi de bulunmaktadır. çıkışlı
Daha sonraki yıllarda birçok gitarist Van Halen'ın yolundan giderek
gitarlarını özelleştirmiştir. Gitar yapımcıları arasında ise Jackson Gitarları'nın sahibi Grover Jackson'un 1981 yılında bile gitaristler için süperstratlar ürettiği birçok kaynakta belirtilmiştir .
Daha sonraları Jackson tarafından gitaristler için elde yapılan bu
gitarların ortak özellikleri birleştirilerek ilk seri (fabrika) üretimi
süperstrat modellerinden biri olan Jackson Soloist serisi yaratılmıştır.
1983-1984 yıllarından itibaren, Kramer, Jackson, Charvel, Yamaha, Aria, Ibanez ve Hamer gelişmekte olan müzik piyasasından gelen istekler doğrultusunda seri süperstrat üretimine başlamışlardır. Bu dönemde atılımda olan heavy metal müziği sonucu doğan süperstrat gitarlar ile birlikte çok sayıda yeni-akım gitar virtüözü
piyasada adını duyurmaya başlamış; böylelikle elektrik gitarlarda hız
ve çalınabilirlik daha ön plana çıkarak daha seri ve hızlı çalınabilen
çok yönlü gitar sapları ve tremolo bileşeni önem kazanmıştır.
İlk seri üretim süperstrat gitarı kimin ürettiği tam olarak belli değildir ve günümüzde bu konuda tartışmalar hala sürmektedir;
zira süperstrat tanımı daha önce de belirtildiği gibi kişiden kişiye
değişmektedir. Ancak gitar tarihçileri tarafından şu gitarlar ilk seri
üretim süperstratlar olarak tanımlanmaktadır:

Kramer Baretta (1983-1991)
— üzerinde orjinal Floyd Rose tremolo, bir adet açılı humbucker
manyetik olan ve genel hatları ile tipik bir stratocaster modelini
andıran seri üretim gitarı.
Dean Bel Aire (1983-1984)
— üzerinde iki adet tek, bir adet çift (humbucker) sarmalı manyetik
bulunan 22 perdeli ve Fender tipi tremololu bir seri üretim gitarı.
Yanlızca 1 sene boyunca üretilmiştir.
Jackson Soloist (28 Ağustos 1984
tarihinden beri üretimdedir) — üzerinde iki adet tek, bir adet çift
(humbucker) sarmalı manyetik bulunan, yekpare gövdeli, 24 perdeli ve
Floyd Rose / Kahler tremolo sistemine sahip bir seri üretim modeli. Bu
gitarların üretimi günümüzde de sürmektedir.

Stratocaster modeli temel alınarak geliştirilen ve popülerliği gün
geçtikçe artan bu süperstrat modellerinin etkisiyle, Stratocaster
modelinin sahibi ve tek yasal üreticisi olan Fender firması da 1980'li yıllardan itibaren kendi süperstrat modellerini oluşturmaya başlamıştır.

Günümüzde süperstrat gitarlar

1990'lı
yılların başlarından itibaren, hızlı çalınan ve çoğu zaman virtüöz
becerikliliğinde sololar içeren heavy metal gitarların yerini,
özellikle Nirvana ve Alice In Chains gibi grupların popülerlik kazandırdığı grunge müziğinin temel taşı olan ritm gitar ağırlıklı bir tarz almaya başlamıştır.
Bu dönemde süperstrat gitarların da popülerliği ciddi biçimde azalmış
ve sonuçta birçok süperstrat üreticisi ya iflas etmiş ya da başka
ürünlere yönelmeye mecbur kalmışlardır.
Müzikteki tüm değişimlere rağmen günümüzde süperstrat üretimi devam
etmektedir. Bazı süperstrat gitarlar günümüze uygun hale gelecek
şekilde evrim geçirmiştir; örneğin Ibanez tarafından 7 ve 8 telli
süperstratlar ve RG serisi gitarlar seri olarak üretilmektedir. Yine
bir Japon firması olan ESP, Amerikan firmaları Washburn, Jackson, Fender, B.C. Rich, Güney Koreli bir firma olan Cort halen farklı süperstratları seri olarak üretmektedirler.
Günümüzde seri olarak üretilen süperstrat gitarlar oldukça farklı
donanımlar ile tasarlanmaktadır. Aşağıda bu gitarlardan yanlızca birine
örnek verilmiştir.

1: Kafa_{1.1 : Akor kulakçıkları1.2 : Kilitli üst eşik}2: Sap_{2.1 : Klavye2.2 : Perdeler2.3 : Perde işlemesi / kakma (inlay)2.4 : Sap - gövde bağlantısı}3: Gövde_{3.1 : Sap manyetiği3.2 : Köprü manyetiği3.3 : Köprü3.4 : Tremolo kolu3.5 : Manyetik seçici anahtar3.6 : Ses ve ton kontrol düğmeleri3.7 : Kablo çıkışı3.8 : Askı / kayış tutucuları}4: Teller_{4.1 : Bas teller4.2 : Tiz teller}