Galileo Galilei

tarafından **Mujax** Çarş. Eyl. 02, 2009 9:07 am

Galileo Galilei 1564'de Pisa'da dünyaya gelmiştir. Öğrenimine manastırda başlamıştır. Galileo dünyanın en büyük astronomlarındandır, hatta en büyük astronomudur. Çünkü Dünyanın Güneş sistemi etrafında döndüğünü öne süren ilk bilim adamıdır. Galileo sadece bilimsel yönüyle değil sanatsal yönüyle de tanınır. Bir çok çalgı çalar, ud, org gibi çalgılarla ilgilenirdi. Sadece müzikle değil resimle de ilgilenirdi. İtalyan olan bilim adamı sadece astronomiyle değil fizik ve matematikle de ilgilenen bir bilim adamıdır. Üniversiteye tıp fakültesinde başlamıştır. Daha sonra kendisini astronomide ve fizikte gösterdi. Ama astronomideki çıkışına geçmeden önce modern mekaniğin kurucularından biri olarak göze çarptı. İlerki yıllarda 1604'te cisimlerin boşlukta düşmesi yasasıyla ilgilendi ancak yasayı çok uzun yıllar sonra kesin olarak kanıtladı. Çünkü hızın değil, zamanın uzunlukla orantılı olduğunu düşünmüştü. Galileo Galilei bir cismin eğik bir düzlem boyunca inişiyle ilgili olarak yaptığı deneylerde yatay düzlemin limit durumunu da göz önüne almasıyla eylemsizlik ilkesi üstüne ilk formülleştirmenin adımlarını atmasını sağladı. Eylemsizlik prensibi sayesinde Aristolesçi yaklaşımı yıktı. Yalnız bu prensibi Newton formülleştirdi. Büyük bir fizik bilim adamı olan Galileo'nun en büyük buluşlarından biri de dönüşüm yasasıdır (göreli olmayan kinematikte, uzay-zaman koordinatlarının dönüşüm yasası). Daha sonra Güneş merkezli astronomi sisteminin fiziğini geliştirmiştir. İlerki yıllarda bu konuyla ilgili bir çok çalışma yaptı.

Galileo Galilei'nin fizikteki en büyük buluşlarından biri de karşılaştırma sistemidir. Bu sistemi, dinamiğin temel yasasını "f = my" formülü ile doğrulayan karşılaştırma olarak tanımlayabiliriz. Burada "f", m kütleli cisme uygulanan kuvvet, "y" ise cismin kazandığı ivmedir.

Galileo Galilei Aristoles'in çembersel devinim, yetkin ve doğal bir devinimdir düşüncesini benimsedi, daha sonra birbirine göre doğrusal ve düzgün bir biçimde yer değiştiren iki devingenin devimindeki göreceliğini ortaya koyan ilkeyi ilk kez açıklama onuruna sahip oldu. Galileo açısal uzanımın değişse de sarkacın salınımlarının eş süreli olduğunu da bulmuştur. Ancak sarkacı zaman ölçmede kullanabileceğini çok uzun zaman sonra bulabildi.

Galileo Galilei 1609'da Venedikte olduğu sıralarda artık kendini astronomide göstermeye başladı. İlk olarak 1609'da teleskopu icat etti. Zaten teleskopu icat ederek astronomi dünyasında yerini almıştı. Ancak sadece teleskopu icat ederek astronomi dünyasını etkilemedi, çok sayıda gözlemle kuramlarını doğrulayabilecek deneyler yapmıştır. İlk önce Ay ile ilgilendi, ayla ilgili bir çok gözlem yaptı, dağların yüksekliğini ölçtü salınımlarını ve kraterlerini gözledi. Bu sayede Ay ile yerin aynı maddelerden yapıldığını söyledi. Daha sonra Jüpiterin kendi adıyla anılan dört uydusunu (Galileo uyduları) buldu, Satürn'ün halkası olduğunu keşfetti. Ancak teleskopunun güçlü olmaması sebebiyle Satürn'ün halkasını iki yapışık parçadan oluştuğunu sanmıştır. Venüsün evrelerini de bulan Galileo Galilei'dir. Daha sonra güneşin lekeleri olduğunu buldu, bu konuyla ilgili ilk olarak Merkür'ün Güneş'in önünden geçerken oluşan gölgesidir dedi. İkinci görüşüne göre ise bu lekeler, Güneş ve Yer arasında bulunan küçük gökcisimlerine aittir. Ama her iki görüşü de yanlıştır çünkü daha sonra bu lekelerin Güneşin üzerinde hep aynı yerde olduğunu bulmuştur. Galileo Orion kümesinin bulut olmadığını yıldızlardan oluştuğunu da bulmuştur. Aynı zamanda Samanyolu'nunda yıldızlardan oluştuğunu bulmuştur.

Çoğu insan Galileo'nun dine karşı olduğunu sanır, ancak dine karşı değil, o zamandaki orta çağ ortodoks kilisesinin baskıcı tutumuna karşıydı. Bilimin özgürce gelişmesini istiyordu. Ama bu tutumu onu sanki dine karşıymış gibi gösteriyordu. Galileo tam tersine Allah'ın ve yarattıklarının ne kadar mükemmel olduğunu söylüyordu, bunu "Tabiat hiç şüphesiz Allah'ın hiç vazgeçemeyeceğimiz, okunması gereken bir kitabıdır." diyerek vurgulamıştır.

İlerleyen yıllarda Galileo Galilei en büyük keşiflerinden birini yaparak Güneşin kendi ekseni etrafında döndüğünü buldu. Bu buluşu ile o güne dek kabul edilen sistemi yıkarak güneş sisteminin merkezinde güneşin olduğunu ve dünya dahil tüm gezegenlerin onun çevresinde döndüklerini iddia etti. Ancak bu o zamanki matematikçilere ve din adamlarına uymuyordu ve bu yüzden Galileo bir çok sıkıntı çekti. Matematikçi ve din adamları tarafından çok eleştirildi ve daha sonra 1633'te Engizisyon mahkemesine çıkarıldı. Eğer Dünya'nın Güneş etrafında döndüğünü inkar etmezse asılacaktı. Ancak Galileo Galilei asılmadı, çünkü mahkemeye karşı öğretisini diz çökerek yalanladı. Bunun sonucunda asılmaktan kurtuldu. Ancak bir söylentiye göre ayağa kalkerken ayağını yere vurmuş "ben ne dersem deyim dünya dönüyor" demiş. İddiasını inkar etmesine karşın yinede mahkum edildi. Floransa yakınlarında Arcetri'de bulunan villasına çekilip, Engizisyon'un gözetiminde yaşamasına izin verildi. Burada ölene kadar değişik çalışmalar yapan Galileo 1636'da kör olduktan sonra, 1642'de Arcetri'de öldü.